در جریان ملی شدن نفت ایران چه کسانی رهبری نهضت را بر عهده داشتند

آیت الله کاشانی و دکتر محمد مصدق در جریان ملی شدن نفت ایران از کسانی بودن که رهبری نهضت را بر عهده داشتند.

ملی شدن صنعت نفت یکی از نقاط عطف و حوادث سرنوشت ساز در تاریخ مبارزاتی مردم مسلمان ایران با استبداد داخلی و استعمار خارجی است. که در ‪ ۲۹‬اسفندماه ‪ ۱۳۲۹‬به دنبال مبارزات پیگیر مردم مسلمان کشورمان با استعمارانگلیس و رژیم دست نشانده شاه به رهبری آیت الله کاشانی و دکترمحمد مصدق به پیروزی رسید .

و قانون ملی شدن صنعت نفت : « به‌نام سعادت ملت ایران و به‌منظور کمک به تأمین صلح جهانی، امضاکنندگان ذیل پیشنهاد می‌نمائیم که صنعت نفت ایران در تمام مناطق کشور بدون استثنا ملی اعلام شود یعنی تمام عملیات اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری در دست دولت قرارگیرد. » به تصویب رسید.

جهت آَشنایی بیشتر با تحولات و حوادث تاریخی آن زمان و نحوه عملکرد رهبران نهضت مقاله ای تحت عنوان ‌«تحلیلى بر نهضت ملى شدن نفت ایران (29اسفند 1329)(درسها و عبرتها) ؛محمد جمال خلیلیان » به نقل از مجله معرفت شماره7 آورده می شود:مرورى برحوادث پنجاه ساله قبل از نهضت ملى شدن نفتایران، در عهد شاهان نالایق قاجار، پس از دو مرحله شکست در جنگ هاى یازده ساله خود با روسیه تزارى و عقدقراردادهاى ننگین و اسارت آور گلستان و ترکمنچاى با آن کشور،صحنه رقابت دولتهاى اروپایى به ویژه انگلستان براى گرفتن امتیازات مشابه از سلاطین نالایق قاجار گردید.

در این میان،عجیبترین قرارداد، قراردادى بود که دولت ایران با «بارون ژولیوس رویتر» منعقد کرد که به موجب آن، امتیاز بهره بردارى واستفاده از کلیه جنگلها، نهرها، معادن ذغال سنگ، آهن، مس،سرب، نفت و غیره، به مدت هفتاد سال به یک رکت خارجى واگذار مى شد و سهم ایران پس از بهره بردارى 15% از منافع خالص بود. (یعنى سهم صاحب ثروت تقریبا 16 بود) این قرارداد، به حدى عجیب و باورنکردنى بود که حتى «لردکرزن » ازسیاستمداران مشهور انگلستان و از پایه گذاران سیاست استعمارى آن کشور، در باره این قرارداد، چنین مى نویسد:

«واگذارى کلیه منابع صنعتى یک مملکت به دست خارجى،حقیقتا عجیب و غریب به نظر مى آید و حرارت انگلیس دوستى در تهران در هیچ تاریخى تابه این درجه بالا نرفته بود.»